De stadskaart kan een verhaal vertellen of zelfs kunst zijn. De kaart kan functioneel zijn of een persoonlijke visie op de stad weergeven. Daarom organiseerden we eind 2007 de wedstrijd ‘Maak je eigen kaart van Leiden’. Deze wedstrijd was bedoeld voor iedereen: je hoeft immers geen vormgever, architect, stedenbouwer of kunstenaar te zijn om een eigen(zinnige) kaart van Leiden te maken!

36 visies op de kaart van Leiden
De opdracht van de wedstrijd was: "Geef je eigen visie op de stad Leiden in de vorm van een stadskaart. Je bent vrij om de kaart te maken zoals je wilt. De kaart kan ‘kloppend’ zijn, maar je mag Leiden ook veranderen. Je mag alle materialen en middelen gebruiken, van breipatroon tot olieverf, van schetskaart tot grafische kunst..."

Er zijn 36 inzendingen binnengekomen, die allemaal te zien waren op de tentoonstelling. De inzendingen zijn heel uiteenlopend en tonen Leiden zoals je het nog nooit hebt gezien.

De jury, bestaande uit Peter van Swieten (architect), Saskia van der Top (cartograaf) en Paul Bouter (kunstenaar), had twaalf inzendingen genomineerd. Tijdens de opening op 3 februari werden de winnaars bekendgemaakt.

Het juryrapport
"De jury is op de eerste plaats bijzonder ingenomen met het grote aantal en de diversiteit van de inzendingen. 36 Inzendingen van eenvoudige ‘ballenkaart’ tot heuse schilderijen. Vooraf, dat wil zeggen voordat de inzendingen binnen waren, is de jury bij elkaar geweest om met elkaar kennis te maken en te overleggen over details zoals plaats en datum van jurering. Daarbij kwam ook de te onderscheiden categorieën van de inzendingen ter sprake. Wij willen u graag dit kijkje in de keuken geven omdat het maar weer eens laat zien dat je van te voren van alles kunt bedenken maar dat je niet altijd veel hebt aan deze overdenkingen. Wij verwachtten eigenlijk vier categorieën inzendingen; kunst, analyse, verandering en persoonlijk, en dachten natuurlijk ook dat inzendingen in deze categorieën moeilijk met elkaar te vergelijken zouden zijn.

Oog in oog met de inzendingen zelf bleek deze indeling in categorieën niet zozeer onmogelijk als wel onbruikbaar, we absoluut het nut niet meer in van het onderscheid en hebben verder ook niet meer over gesproken. De verscheidenheid waar ik zojuist over sprak zit niet alleen in de aard van de inzendingen maar ook overduidelijk in de tijd en moeite die inzenders zich getroost hebben om tot het ingezonden resultaat te komen. Er zijn inzendingen bij die even snel in elkaar zijn gezet maar ook inzendingen die overduidelijk vele uren en inzet hebben gekost zoals bijvoorbeeld een nauwgezet opnieuw gemaakte kaart zoals Leiden eruit zou hebben gezien zonder de tabula rasa van de na-oorlogse stedenbouw maar met een stedenbouw die rekening zou hebben gehouden met de eigenaardigheden van het bestaande landschap. De inzendingen waaraan de uitvoering zichtbaar wat minder tijd en moeite is besteedt, zoals bijvoorbeeld de ‘ballenkaart’ hebben overigens wellicht veel denkwerk gekost. Dan is het natuurlijk extra jammer dat de uitvoering minder briljant is dan de idee die er aan ten grondslag ligt.

Wat we in ieder geval willen benadrukken dat we als jury bijzonder ingenomen zijn met het aantal inzendingen en de inzet van alle inzenders.

Uit de inzendingen heeft de jury bij een eerste rondgang een selectie gemaakt voor de eerste ronde, die totaal 12 genomineerden opleverde.

De 12 genomineerden
(in volgorde van nummer op de wedstrijddoos)

Ode aan de Broekweg - Teresa Rietbergen
Een bijzondere accentuering van een deel van de kaart van Leiden, de Broekweg. De toeschouwer wordt als het ware tussen de knotwilgen de Broekweg opgezogen de polder in.

Een zweterig luchtje - Thomas Mizet
Uit die kaart, waarin niet zozeer de contouren van de stad duidelijk zijn af te lezen, maar juist het leed dat het onvermoeibaar door de stad banjeren met zich meebrengt - naar ons gevoel een heel persoonlijke kaart.

De Geluidskaart - Bart Aelbers
Een tijdrovende inspanning om enkele van de belangrijkste straten van Leiden in tekst en muziek te vangen

No sense - Daniel Lehan
Een waarheid als een koe als je nog niet in een stad bent geweest zegt een kaart niet zoveel. Paradoxaal genoeg ontdek je zonder kaart een stad ook weer niet gemakkelijk.

De hoogtepunten van Leiden - Elsbeth Klink
Een prachtig idee, Leiden onder 25 meter water bij een verwachtte zeespiegelstijging. De kleurstelling van de kaart levert echter meer een gevoel van gevaar op dan van geruststelling.

Lei-Meurborkh - Joes de Natris
Een bijzondere en intensieve kaart van Leiden en omgeving waarin fantasie en werkelijkheid samengaan, die nog iets raadselachtiger zou zijn geweest als deze twee uitersten meer met elkaar vervlochten zouden zijn.

Een goed plan - Fields of Wonder
In een stad is alles beloopbaar, lopen hoort bij de compactheid van de stad - al die schoenen met ingeplakte kaarten leveren deze sterke associatie.

Zoölogisch park Leiden - Inge Reisberman
Een teveel aan onnodige tekst ontneemt niet de blik op een sterke kaart - Leiden heel herkenbaar in de toekomst als zoölogisch park met een duidelijke route en natuurlijk de Burcht als uitkijktoren.

Stad zonder kaart - Crispijn van Sas & Marius Grootveld
Het klassieke concept van de kaart wordt hier ter discussie gesteld. De ordening met de grote wegen aan de rand en de compacte stapeling van huizenblokken is weliswaar nieuw maar ook een beetje te eenvoudig.

It does not take one to know me - Gerko Vink
Een raadselachtige titel voor een helder beeld waaraan Leiden herkenbaar is opgeblazen tot een wereld op zich die zich met maan door het lege heelal spoedt.

Leiden, bloem in de randstad - Stefanie Stieding
Een heel sterk beeld, als je dit gezien hebt kan je nooit meer naar de kaart van Leiden kijken zonder onwillekeurig de bloem te zoeken.

Zakdoekkaarten - Gretha de Vries
Een direct als PR-materiaal in te zetten idee voor verschillende doeleinden, zoals een hofjeswandeling of zakdoeken met geborduurde museumroute. Het ingeleverde voorbeeld overtuigt jammer genoeg nou weer net niet.

De winnaars

Derde prijs:
- Zoölogisch park Leiden - Inge Reisberman
Een heldere kaart met vooral de Burcht als uitkijktoren is zo vanzelfsprekend

Gedeelde tweede prijs:
- Een goed plan - Fields of Wonder
Lopen, lopen en nog eens lopen, schoenen en de stadskaart horen bij elkaar
- It does not take one to know one - Gerko Vink
Leiden als wereld op zichzelf

Gedeelde eerste prijs:
- Ode aan de Broekweg - Teresa Rietbergen
De toeschouwer wordt echt de kaart in getrokken de Broekweg op, de polder in
- Een zweterig luchtje - Thomas Mizet
Persoonlijke kaart van Leiden met eindeloos lopen door de stad
- Leiden, bloem in de randstad - Stefanie Stieding
Nooit meer een kaart van Leiden bekijken zonder de bloem te zoeken"

Tot zover het letterlijke juryrapport.

De winnaars ontvingen een speciale schoudertas met daarin boeken over bijzondere kaarten. Op de tas was door Sanne Dresmé ook weer een bijzondere kaart van Leiden gemaakt.

We feliciteren alle winnaars van harte en danken alle deelnemers voor hun creativiteit en enorme inzet! De juryleden danken we voor het uitvoeren van een haast onmogelijke taak.

Alle inzendingen en ook alle andere nieuw gemaakte kaarten voor dit project zijn opgenomen in het boek 'U bevindt zich hier. 57 visies op de kaart van Leiden'.

Leidsch Dagblad, 4 februari 2008
Klik op het artikel voor een vergroting.

AD Groene Hart, 31 januari 2008
Klik op het artikel voor een vergroting.

Leidsch Dagblad, 10 december 2007.
Klik op het artikel voor een vergroting.